Kłosowiec fenkułowy (Agastache foeniculum) zachwyca swoimi bogatymi kwiatostanami i intensywnym zapachem. Kwitnący kłosowiec można podziwiać od lipca do września, a przy odpowiednim podcinaniu aż do października. Oprócz swoich niewątpliwych walorów wizualnych oferuje on również pokarm dla pszczół, a przez ludzi może być wykorzystywany jako dodatek do gulaszów, sałatek czy zimnych napojów, a także cenne, lecznicze zioło. Kłosowiec jest znany również pod nazwą lofant i mięta meksykańska.

Kłosowiec fenkułowy — charakterystyka

Kłosowce pochodzą z Ameryki Północnej. Należą do rodziny jasnotowatych. W naturze występują na preriach, w górach, na terenach trawiastych i w lasach.
Kłosowiec fenkułowy to najczęściej uprawiana w Polsce odmiana kłosowca. Znany jest ze swojego intensywnego zapachu, przypominającego anyż, pomimo tego, że rośliny te nie są ze sobą spokrewnione. Jego kolejną charakterystyczną cechą są puchate, duże kwiatostany w kształcie kłosów — mogą osiągnąć aż 12 cm długości. Ma jajowate, ząbkowane i ostro zakończone liście, dorastające aż do 6 cm długości. One również, podobnie jak anyżowo pachnące kwiaty, wydzielają
zapach — cytrynową woń. Wczesną wiosną liście są fioletowe, później zmieniają swoją barwę na niebieską. Łodyga kłosowca jest pusta w środku i kwadratowa w przekroju. Kłosowiec zakwita już w pierwszym roku uprawy. Nadaje się do cięcia na suche bukiety.

Wymagania — stanowisko i pielęgnacja

Jest byliną krótkowieczną, co oznacza, że potrzebuje odmładzania co 2-3 lata. Warto też pozwolić mu się rozmnażać. Osiąga od 50 do 100 cm wysokości. Powinno sadzić się go na słonecznym i przepuszczalnym stanowisku. Dobrze znosi przesuszenie, ale nie lubi zbyt wilgotnej gleby i, pomimo bardzo wysokiej odporności na choroby i szkodniki, jest podatny na działanie pleśni. Trzeba też uważać, żeby nie atakowały go ślimaki.

Przy poruszeniu wydziela przyjemne olejki eteryczne, dlatego zaleca się sadzenie go blisko ścieżek. Kłosowców powyżej 2 lat nie można przesadzać — ze względu na palikowatą budowę ich korzenia jest to zbyt niebezpieczne dla tej rośliny i ryzykuje się, że nie przyjmie się ona w nowym miejscu. Jesienią dobrze jest przykryć ją liśćmi lub włókniną, żeby pomóc jej przetrwać mrozy. Jak zostało już wspomniane, warto przycinać kwitnące kwiatostany, aby kłosowiec mógł zakwitnąć dwa razy. Jeśli chce się pozyskać nasiona, można jednak zostawić kilka starszych kłosów. Nasiona kłosowca trzeba stratyfikować, czyli przysposobić do siewu. Kłosowiec rozmnaża się również przez rozłogi korzeniowe. Kłosowce można sadzić zarówno w ogrodzie, jak i w donicach.

Odmiany kolorystyczne

Najbardziej znaną odmianą kłosowca fenkułowego jest Golden Jubilee, o charakterystycznie fioletowych kwiatach. Do ozdoby ogrodu można wybrać również inne kolory — biały Alabaster, niebieski Blue Fountain albo hybrydowe różowe Morello. Odmiany hybrydowe kłosowca charakteryzują się większymi, bardziej ozdobnymi kwiatostanami.

Przyprawa na upały

Kłosowiec charakteryzuje się orzeźwiającym, cytrynowym smakiem i anyżowym zapachem. Jego kwiaty warto zamrozić i podawać w kostkach lodu do zimnych napojów. Liście kłosowca mogą służyć jako dodatek do sałatek albo do mieszanek herbat. Można również pić napar z samego kłosowca — uspokaja i pomaga z zaśnięciem. Ze względu na intensywny zapach aromatyzuje się nim ciasta i kisiele. Kwiaty i liście można dodawać też do bitej śmietany. Jako przyprawa kłosowiec
sprawdzi się dodawany do gulaszu. Liście i łodygi kłosowca można wykorzystać do produkcji likieru i nalewek.

W ziołolecznictwie kłosowiec jest używany ze względu na swoje działanie uspokajające i regenerujące, pozytywny wpływ na pracę serca oraz układ krwionośny i właściwości przeciwgrzybiczne. Wzmacnia też układ odpornościowy.

Aromatyczny wabik na pszczoły

Kłosowiec bardzo intensywnym zapachem wabi do siebie zapylaczy. Jest szczególnie lubiany przez trzmiele. Miód z kłosowca jest przejrzysty, ze złotym odcieniem i bardzo przyjemny w smaku. Zachowuje charakterystyczny, anyżowy zapach.

W swojej ojczyźnie, Ameryce, kłosowiec jest uważany za jedną z najlepszych roślin miododajnych — jego maksymalna wydajność miodowa tam to aż 900 kg/ha. Wydajność miodowa kłosowca w naszym klimacie to średnio 600 kg/ha, a pyłkowa – 160 kg/ha. Według danych z portalu pasieka24.pl na metrze kwadratowym łanu kłosowca może w sierpniu (miesiącu największego kwitnienia) pracować aż 50 pszczół.

Jego okres kwitnienia sprawia, że długo będzie cieszył pszczoły (i oczy ogrodników). Po przekwitnięciu trzeba go podciąć — ładnie się dzięki temu rozkrzewi i zakwitnie ponownie. Zaleca się sadzenie kłosowców w ogródkach w pobliżu ogórków i pomidorów — silną wonią będzie wabił owady, które zapylą
również inne kwiaty.

Gdzie pasuje kłosowiec?

Jak już wspomniałam, kłosowiec warto posadzić obok innych roślin kwitnących, aby zapylacze przylatywały na rabatki wabione jego intensywnym zapachem. Warto sadzić go na nieużytkach, aby zmienić te tereny w przyjazne kłosowcowi, ze względu na jego ciepłolubność i niechęć do wilgoci, najlepiej będzie po południowej stronie domu. Pasują do angielskiego i rustykalnego ogródka. Dobrze będą wyglądać w otoczeniu ozdobnych traw, krwawników, malw, floksów,
jeżówek i pysznogłówek. Dzięki swojej wysokości stworzą ładne kompozycje z niższymi kwiatami.